Pelvik Organ Prolapsusu (POP): Nedir, Neden Olur, Belirtileri Nelerdir ve Nasıl Tedavi Edilir?

Pelvik organ prolapsusu (POP), kadınlarda pelvik bölgedeki organların — rahim, mesane, bağırsak veya vajen üst kısmı — destek dokuların zayıflamasıyla aşağı doğru sarkması durumudur. Birçok kadın bu durumu ileri yaşlarda veya zorlayıcı doğum süreçlerinden sonra yaşayabilir. Her ne kadar yaygın olsa da, kadınlar genellikle utanma veya yanlış anlaşılma korkusuyla şikâyetlerini dile getirmekte gecikebilirler.

Bu makalede pelvik organ prolapsusunun nedenleri, belirtileri, risk faktörleri ve tedavi seçenekleri hakkında genel tıbbi bilgi sunulmaktadır.

Pelvik Organ Prolapsusu (POP) Nedir?

Pelvik bölge; bağ dokuları, kas yapıları ve fasya adı verilen destek sistemleri sayesinde vücudun alt kısmındaki organları yerinde tutar. Bu dokular güç kaybettiğinde organlar aşağıya doğru yer değiştirebilir. Bu durumda şu organlarda sarkma görülebilir:

• Rahim (uterus) sarkması

• Mesane sarkması (sistosel)

• Bağırsakların vajene doğru sarkması (rektosel)

• Vajen kubbesinin sarkması (histerektomi sonrası)

Bu durum kişinin yaşam kalitesini etkileyebilir, ancak erken fark edilirse tedavi seçenekleri geniştir.

Pelvik Organ Prolapsusunun Nedenleri

Pelvik tabanı zayıflatan birçok faktör vardır. En sık görülen nedenler şunlardır:

1. Normal doğumlar

Özellikle zor, uzun süren veya iri bebek doğumlarında pelvik taban kasları zarar görebilir.

2. Yaşlanma

Yaş ilerledikçe bağ dokuları gevşer ve güç kaybı oluşabilir.

3. Menopoz

Menopoz sonrası östrojen hormonunun azalması, destek dokularını zayıflatabilir.

4. Genetik yatkınlık

Bazı kadınlarda bağ dokuları yapısal olarak daha zayıftır.

5. Kronik ıkınma veya kabızlık

Sürekli karın içi basıncının artması pelvik tabana yük bindirir.

6. Fazla kilo

Obezite, pelvik taban üzerinde sürekli baskı oluşturabilir.

7. Histerektomi (rahim alınması)

Rahmin alınmasından sonra bağlar farklı şekillerde gerilebilir ve vajen üst kısmı zamanla destek kaybedebilir.

Belirtiler

Pelvik organ prolapsusunun belirtileri, sarkmanın derecesine ve hangi organda olduğuna göre değişir. En sık görülen belirtiler şunlardır:

• Vajinal bölgede dolgunluk veya ağırlık hissi

• Vajinadan dışarı doğru çıkan doku hissi

• Pelvik bölgede basınç

• Uzun süre ayakta kalınca artan rahatsızlık

• Sırt ve kasık ağrısı (bazı durumlarda)

• Mesane sorunları: sık idrara çıkma, idrar kaçırma

• Bağırsak sorunları: kabızlık, zorlanarak dışkılama

• Cinsel ilişki sırasında rahatsızlık hissi

Belirtiler her kadında farklı şiddette olabilir.

Kimlerde Daha Sık Görülür? (Risk Faktörleri)

• Çok sayıda doğum yapan kadınlar

• Zor doğum hikâyesi olanlar

• Menopozdaki kadınlar

• Sigara kullanımı

• Ailede benzer hikâye bulunması

• Sürekli ağır kaldırma gerektiren işlerde çalışma

• Kronik öksürük (astım, KOAH vb.)

Bu risk faktörlerinden bir veya birkaçına sahip olmak, prolapsus ihtimalini artırabilir.

Pelvik Organ Prolapsusu Tanısı Nasıl Konur?

Tanı genellikle bir kadın doğum uzmanı tarafından yapılan pelvik muayene ile konur. Muayene sırasında organların destek durumu, sarkmanın derecesi ve eşlik eden başka sorunlar değerlendirilir.

Bazı durumlarda ek görüntüleme yöntemleri gerekebilir:

• Pelvik ultrason

• MR görüntüleme (gerek duyulursa)

Tanı tamamen tıbbi değerlendirme ile belirlenir.

Pelvik Organ Prolapsusu Evreleri

POP genellikle 4 evrede incelenir:

• Evre 1: Hafif sarkma

• Evre 2: Orta düzeyde sarkma

• Evre 3: Belirgin sarkma, vajina girişine yakın

• Evre 4: Organın vajinadan dışarı çıkması (ileri sarkma)

Tedavi planı evreye göre şekillenir.

Tedavi Yöntemleri

Tedavi kişinin şikâyetlerine, prolapsusun şiddetine ve yaşam tarzına göre belirlenir. Tedavi seçenekleri genel olarak üç gruptur:

1. Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri

Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel Egzersizleri)

Düzenli yapıldığında hafif-orta düzey prolapsuslarda fayda sağlayabilir.

Pesser Kullanımı

Vajina içine yerleştirilen özel silikon yapılar organlara destek olur.
Cerrahi istemeyen veya cerrahiye uygun olmayan kişiler için seçenek olabilir.

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

• Kilo vermek

• Ağır kaldırmaktan kaçınmak

• Kabızlığı önlemek

• Kronik öksürüğü tedavi ettirmek

2. Hormon Tedavisi (Doktor Uygun Görürse)

Menopoz sonrası östrojen azalması destek dokularını güçsüzleştirebilir. Bazı kadınlarda lokal östrojen uygulamaları fayda sağlayabilir.
Bu yöntem sadece doktor kararıyla uygulanır.

3. Cerrahi Tedavi

İleri derecede sarkma durumlarında cerrahi seçenekler gündeme gelebilir. Ameliyat seçimi, sarkmanın türüne göre yapılır.

Cerrahi seçenekler arasında:

• Vajinal yoldan onarım

• Laparoskopik (kapalı) yöntemler

• Sakrokolpopeksi / sakrohisteropeksi (destek materyalleri ile organın yukarı taşınması)

Cerrahi yöntem tamamen uzman doktor tarafından belirlenir.

Pelvik Organ Prolapsusu Önlenebilir mi?

Her zaman tamamen önlenemese de risk azaltılabilir:

• Düzenli pelvik taban egzersizleri

• Gebelik sonrası pelvik kas rehabilitasyonu

• Sağlıklı kilo kontrolü

• Kronik kabızlığın tedavisi

• Uzun süre ayakta kalmaktan ve ağır yük taşımaktan kaçınmak

Bu adımlar pelvik tabanı güçlendirebilir.

Sonuç

Pelvik organ prolapsusu birçok kadının yaşam kalitesini etkileyen ancak çoğu zaman konuşulmayan bir durumdur. Ancak bilinmesi gereken en önemli nokta şudur: POP tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır.
Erken değerlendirme, doğru tedavi planı ve düzenli takip ile kadınlar günlük yaşamlarına rahatlıkla dönebilirler.

Düzenli kontroller ve uzman görüşü, sürecin en güvenli şekilde yönetilmesini sağlar.

• #pelvikorganprolapsusu

• #pelvikorgan

• #prolapsus

• #kadınhastalıkları

• #kadındoğum

• #kahramanmaraşkadındoğum

• #kahramanmaraşjinekolog

• #kadınsağlığı

• #vajinalsarkma

• #rahimsarkması

• #mesanesarkması

• #vajinalsaglik

• #rahim

• #jinekolojikmuayene

• #kahramanmaraş